Geçen haftasonu İngiltere'nin güneyindeki Portsmouth kentindeydik. Bir okçuluk meraklısı olarak Mary Rose müzesindeki İngiliz uzunyay ve oklarını görmek istedim.
Mary Rose gemisi 1545 yılında Fransız gemilerine karşı savaşırken Portsmouth limanının hemen önünde batmış. Manevra yaparken top pencerelerinin kapaklarını zamanında kapayamayınca gemi dönerken top pencereleri su altında kalıp tüm gemi batmış.
http://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Rose
1984 yılında gemiyi farkedip denizden pahalı bir projeyle yine gün ışığına çıkarıyorlar. Geminin bir bölümü balçık içinde kaldığı için ahşap, deri vs ne varsa çürümemiş ve müzede sergilenmektedir.
Resimlerin üstüne tıklayarak büyütebilirsiniz.
 |
| Mary Rose gemisinden kalanlar |
 |
| Mary Rose gemisi |
 |
İngiltere Kralı 8'inci Henry ile
|
 |
| Bir okçunun iskeleti |
Burada ilginç olan birşeyi anlatayım, gemiden birsürü iskelet çıkmış ve kemiklerin aşınma şekline göre gemideki görevini belirleyebilmişler. Örn. topçuların ağır topları kaldırmaktan dizleri aşırı aşınmış, topçubaşının dizlerinde genç yaşta sakatlık olup sonradan iyileşmiş (artık ağır iş yapmadığının göstergesi). Subayın da pek biryeri aşınmamış. Okçu iskeleti ilginç, omuzlar aşırı aşınmış. Çocuk yaşta kaynaması gereken iki omuz kemiği sürekli ağır yay çekmekten hiç kaynamamış. Ayrıca omurga kemikleri dönmüş. Tüm okçular uzunboylu ve iri yapılıymış. Çektikleri yayları düşünürsek şaşırtıcı değil, gemide 100-180 libre arası yaylar bulundu (bugün okçular genelde 30-50 libre arası yaylar kullanırlar). Benim şahsen ilgimi çeken de bu, böyle yayları çekebilmek için fevkalade kuvvet ve teknik gerekir. Tam çekişe geldiğinizde yay inanılmaz güç depolamış olur. 180 libre yayın delemiyeceği zırh yoktur.
 |
| Uzunyaylar |
Yaylar porsuk ağacından yapılmış ve yaklaşık iki metre boyunda. Gemide oklar ve yaylar sandıklar içinde saklanmış. Toplam 172 yay bulunmuş. Bu gördüğünüz yayların önemi büyük çünkü bu keşiften önce örnek olabilecek tarihi uzunyaylar pek bulunmamış ve İngilizler uzunyayın uzunluğu, eni, çekiş gücü vs hakkında ancak tahminlerde bulunabilmişler. Örn. İngiliz uzunyayın uzunluğu ve çekiş gücü tüm tahminlerin çok üstünde çıkmış.
 |
| Kirişten korunması için deri kolluklar |
 |
| Deri kol koruması |
 |
| İngiliz okları |
Yukarıda gördüğünüz İngiliz okları endamlıdır, yani temren (ok ucu) tarafı daha geniş, gez/yelek tarafı daha ince. Arkada bir 'arrow spacer' görünmekte. 24 okun sığacağı şekilde delikli deri parçası beyaz çuval gibi bir tirkeşin ağzında dikilip ok torbası olarak kullanılıyordu. Bu ok torbaları çatışma anında hızlıca dağıtılabilecek şekilde hazır sandıklarda saklanıyordu.
Yukarıdaki yay gemi battığında muhtemelen kuruluydu ve bundan dolayı o şekli korumuş.
Sadece tek bir parça kiriş bulunabilmiş (ortada).
No comments:
Post a Comment