Atlı okçu giysileri: Şalvar yapımı

Artık birçoğumuz geleneksel okçuluk veya atlı okçuluk müsabakalarına veya gösterilerine katılıyoruz. Bununla beraber Osmanlı tarzı giysiler giyiniyoruz. Şalvar bunun bir parçası. Direk okçulukla ilgisi olmasa bile biraz araştırp kurcalamakta fayda var.

Hepimizin yanlış bildiği şu ki şalvar bol pantolon gibidir deyip şalvarın belini aşırı bol yapıp sonra lastikle büzmektir. Aynı şekilde paçalara lastik geçirip büzmek de yanlıştır. Topkapı sarayındaki şalvar koleksiyonu incelendiğinde bunun böyle olmadığı anlaşılmaktadır. Şalvarın kesimi öyle akıllıca ki beli tam gelir ve bacaklarda bol olur ki bu rahatlık demek ve binevi soğutma sistemi çünkü yeterince hava dolaşımını sağlar.

Peki birkaç müze örneğine bakalım:

Minyatürlerde şalvarların renkleri genelde kırmızı ama başka renkler de görülüyor. Üzerinde altın işlemeli desenler olabiliyor. Topkapı sarayındaki şalvarların daha çok padişah şalvarları olduğunu unutmamak lazım, yani kumaşlar daha pahalı, işlemeli, ve yukarıda görüldüğü gibi altın renginde de olabiliyor. Ayrıyetten kumaşları da muhtemelen ipektir, ki bu da sadece üst düzey kişilerin giyebileceği giysilerdi. Osmanlı şalvarları gayet boldu, bu hemen hemen her minyatürden görülüyor. Bunun dışında yabancılar da Osmanlıların giydiği şalvarların büyüklüğü konusunda şaşkınlıklarını gizleyememişler ve bunu kaleme almışlar.

Müze örneklerinin kesimine uyarak yukarıdaki minyatürdeki gibi bir tane daha kırmızı şalvar yaptım bu haftasonu, kesimi ve ölçüleri aşağıda:

Bu katlanmış halidir ve şalvar şablonu olarak örnek alınabilir. Bu şekilde dört tane kumaş parçası kesiyorsunuz ve birbirine dikiyorsunuz. Katlanmış durumda bel ölçüsü için 24cm demişim, göbekli olanlar için bel ölçüsünü daha geniş tutmayı tavsiye ederim :) Bunu basitçene ölçebilirsiniz. Mezüreyle belinizi ölçünüz ve 5cm dikiş için, 5cm kemer için pay bırakınız. Elde edilen rakamı dörde böldüğünüzde şablon ile keseceğiniz kumaş ölçüsünü çıkartmış olursunuz.

Şalvar açılınca bu şekli alıyor:

Beli için yine aynı kumaştan ince kemer/uçkur dikiyorsunuz. Herhangi birşekilde 'don lastiği' takılmıyor, paçalar genelde büzülmüyor. Müze şalvarlarında farkettiğim birşey daha var, ayak kısmına topuğun altına geçecek şekilde bir bant/kumaş parçası dikilmiş. Bunun sebebi at binerken şalvarın yukarı kaymaması için diye tahmin ediyorum. Evet, şalvarım giyince böyle gözüküyor, minyatür ile karşılaştırdığımızda oldukça benziyor:

Topkapı sarayından başka örnekler: